Obszary chronionego krajobrazu

Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcję korytarzy ekologicznych.

Obszary chronionego krajobrazu są formą ochrony przyrody powoływaną przez sejmik województwa, zgodnie z art. 23 pkt 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w drodze uchwały, która określa jego nazwę, położenie, obszar, sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części, wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, wynikające z potrzeb jego ochrony.

Na terenie województwa śląskiego ustanowionych zostało dotychczas 15 obszarów chronionego krajobrazu. Większość obszarów powołały władze gmin i miast, a 3 obszary zostały powołane przez wojewodę. Kompetencje w tym zakresie zostały bowiem przekazane samorządowi wojewódzkiemu dopiero w 2009 r.

Łączna powierzchnia obszarów chronionego krajobrazu w województwie śląskim wynosi 247,3 km2, co stanowi 2% powierzchni regionu. Województwo cechuje się najmniejszą łączną powierzchnią obszarów chronionego krajobrazu spośród wszystkich województw.

Największym obszarem chronionego krajobrazu w regionie jest Otulina Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd i Parku Krajobrazowego Stawki o powierzchni 19 644,20 ha. Obszar jest zlokalizowany w gminach: Dąbrowa Górnicza, Kroczyce, Łazy, Ogrodzieniec, Pilica, Sławków, Zawiercie oraz Żarnowiec. Najmniejszym obszarem chronionego krajobrazu jest natomiast Góra Zamkowa o powierzchni 6,22 ha, położony w mieście Będzin.

Sejmik województwa, w związku ze sporządzeniem audytu krajobrazowego, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, wyznacza w granicach krajobrazów priorytetowych strefy ochrony krajobrazu stanowiące w szczególności przedpola ekspozycji, osie widokowe, punkty widokowe oraz obszary zabudowane wyróżniające się lokalną formą architektoniczną, istotne dla zachowania walorów krajobrazowych obszaru chronionego krajobrazu, wraz ze wskazaniem, które z zakazów wymienionych  w art. 24 ust. 1a ustawy o ochronie przyrody obowiązują w danej strefie. W uchwale sejmik województwa określa także wykaz obiektów o istotnym znaczeniu historycznym i kulturowym.

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska prowadzi Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody (CRFOP), który pozwala na wyszukiwanie i przeglądanie informacji o wszystkich obszarach chronionego krajobrazu z terenu województwa śląskiego.