Potok Bujakowski
Obszar chronionego krajobrazu został utworzony w 2003 roku w celu ochrony wyróżniających się krajobrazowo terenów o zróżnicowanych ekosystemach, pełniących funkcję korytarzy ekologicznych. Pierwotnie obejmował on wyłącznie fragment doliny zlokalizowany w gminie Ornontowice, jednak w 2024 r. został powiększony o część doliny występującą w gminach Mikołów i Gierałtowice. Obecnie obejmuje powierzchnię 49,61 ha. Obszar wyróżnia się wysokimi walorami krajobrazowymi i przyrodniczymi. Głęboko wcięta i silnie zadrzewiona dolina potoku jest niezwykle malownicza i wyraźnie odznacza się w krajobrazie rolniczym, zdominowanym przez pola uprawne i użytki zielone. W górnym biegu dolina potoku została częściowo zagospodarowana – utworzono tu ciąg stawów hodowlanych. Brzegi istniejących stawów, jak również zabagnione niecki stanowiące pozostałości po stawach nieużytkowanych, porasta roślinność szuwarowa – zbiorowiska z manną mielec, pałką szerokolistną, trzciną pospolitą. Niezagospodarowane na cele rybackie dno doliny w górnym biegu potoku porastają zadrzewienia łęgowe z udziałem olszy czarnej. Skarpy doliny porastają drzewostany o zróżnicowanym składzie gatunkowym. Obok dębów szypułkowych i buków, stanowiących pozostałości drzewostanów grądowych, spotyka się tu także celowe nasadzenia gatunków drzew i krzewów o funkcji ozdobnej. W dolnym biegu potoku dolina stopniowo się rozszerza i głębiej wcina w podłoże. Z główną doliną łączą się liczne dolinki boczne w postaci zadrzewionych wąwozów. Skarpy doliny i wąwozów porastają drzewostany grądowe z przestojami pomnikowych okazów drzew (dębów, grabów, buków). Niezwykle barwny aspekt w okresie wiosennym tworzą zarośla śliwy tarniny, których płaty spotyka się na skarpach lub na dnie doliny.
Dolina Bujakowskiego Potoku pełni istotną funkcję korytarza ekologicznego, zapewniając łączność pomiędzy obszarem leśnym w pobliżu Chudowa, a kompleksem leśnym w sąsiedztwie Ornontowic i Łazisk Górnych. Znaczny udział towarzyszących ciekowi zadrzewień oraz obecność innych siedlisk – użytków rolnych i terenów wodno-błotnych – stwarza korzystne warunki dla migracji gatunków. Połączenie to wzmacnia łączność ekologiczną zapewnianą przez Potok Ornontowicki i Potok Leśny pomiędzy obszarami leśnymi w pobliżu Chudowa a lasami w pobliżu Ornontowic, Orzesza i Dębieńska.
Zobacz:
Potok Bujakowski w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody (CRFOP)
