Krajobrazy przyrodnicze, użytkowane kulturowo (zazwyczaj ekstensywnie), funkcjonujące głównie w wyniku działania procesów naturalnych, jedynie w różnym stopniu modyfikowane przez działalność człowieka, to grupa, która obejmuje krajobrazy o charakterze naturalnym, najmniej przekształcone przez człowieka W obrębie tej kategorii zostało wyróżnionych 5 typów: 1 - wód powierzchniowych, 2 - bagienno-łąkowe (głównie bezleśne), 3 - leśne, 4 - bezleśne: murawowe, piaszczyste i skalne, a także 5 - górskie ponad granicą lasu (naturalną lub antropogenicznie obniżoną). W ich obrębie wyznaczono ogółem 17 podtypów.
Jak wynika z Audytu krajobrazowego województwa śląskiego, krajobrazy przyrodnicze zajmują niemal 37,5% powierzchni regionu. W tej grupie wydzielono 494 jednostki krajobrazowe, co odpowiada 27% wszystkich jednostek krajobrazowych w województwie. Spośród 183 krajobrazów priorytetowych w regionie aż 84 to krajobrazy przyrodnicze. Największe powierzchnie w tej grupie zajmują krajobrazy typu leśnego (34,40% województwa). Pozostałe typy cechują się niewielkim udziałem powierzchniowym – krajobrazy bagienno-łąkowe (głównie bezleśne) obejmują 2,66%, krajobrazy wód powierzchniowych obejmują 0,28%, krajobrazy bezleśne: murawowe, piaszczyste i skalne obejmują 0,09%, a krajobrazy górskie ponad granicą lasu zaledwie 0,04%.
Części spośród podtypów krajobrazów przyrodniczych wskazanych w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych nie zidentyfikowano z uwagi na położenie województwa, a tym samym ze względu na brak naturalnych uwarunkowań sprzyjających występowaniu tego typu środowisk. Dotyczy to zwłaszcza podtypów: 1a - jeziora, 1c - wody przejściowe (związane z ujściami rzek), 2c – z udziałem nadmorskich łąk słonolubnych, 5a - połoniny (podtyp wysypujący jedynie w Bieszczadach) oraz 5c - wysokogórskie nagie skały, piargi i śniegi (podtyp występujący w Tatrach, na Babiej Górze i w Karkonoszach). Pozostałe istniejące i możliwe do stwierdzenia podtypy nie zostały wydzielone z uwagi na niespełnienie obligatoryjnego kryterium minimalnej powierzchni. Na terenie województwa śląskiego można bowiem spotkać zarówno obszary występowania torfowisk wysokich (2e), jak i kompleksy bezleśnych wydm śródlądowych (4e) czy wrzosowisk i muraw napiaskowych (4b), ale o zdecydowanie mniejszych niż wymagane w rozporządzeniu powierzchniach. Obszary te stanowią więc wyłącznie „element strukturalny” tła krajobrazowego większych jednostek innych typów.
Czytaj więcej:
