Typ 1 – Krajobrazy wód powierzchniowych

fot. R. Wróbel, Audyt krajobrazowy województwa śląskiego (2025) 

Podtyp 1b – Systemy wód płynących

Tłem krajobrazowym są naturalne odcinki koryt dużych rzek lub ich systemy anastomozujące, wraz z wyspami, łachami piaszczystymi, nanosami mułowymi, a także tereny systematycznie zalewane wodami roztopowymi i powodziowymi.

Krajobrazy wód płynących należą do rzadkich krajobrazów w województwie – wydzielono 14 jednostek krajobrazowych tego podtypu. Zostały zidentyfikowane dla odcinka Odry poniżej Raciborza, wybranych odcinków rzek górskich o charakterze roztokowym (Soła i Koszarawa) oraz wybranych odcinków Wisły. Zajmują one nieznaczne powierzchnie – od 15 do niemal 400 ha. Łączna powierzchnia krajobrazów podtypu 1b wynosi 3395 ha, co stanowi 0,28% powierzchni województwa. W podtypie wyznaczono 1 krajobraz priorytetowy.

Warto wskazać, że znaczna część rzek województwa zakwalifikowana została jako element strukturalny tła innych krajobrazów, np. stawów w Kotlinie Oświęcimskiej lub dolinnych krajobrazów łąkowych (głównie podtyp 2a), a także jako elementy strukturalne miast, np. Odra w Raciborzu. Z uwagi na silnie zurbanizowany i uprzemysłowiony charakter województwo śląskie charakteryzuje się bardzo silnie przekształconymi, uregulowanymi rzekami. Ograniczenie naturalnych terenów zalewowych i strukturalnych form koryt rzecznych nie sprzyja wyróżnianiu jednostek podtypu 1b, mającego charakter przyrodniczy, naturalny.