Dorzecze Liswarty

W obrębie dorzecza Warty na szczególną uwagę zasługuje dorzecze jej największego lewobrzeżnego dopływu – Liswarty. Rzeka ta niesie stosunkowo czyste wody, jest częściowo uregulowana z licznymi podpiętrzeniami wody przez jazy i młyny wodne. Miejscami sieć rzeczna zachowuje naturalny charakter, koryto dzieli się na kilka ramion (na odcinku Bodzanowice–Starokrzepice czy Krzepice–Rębielice Szlacheckie) lub rozlewa się, szeroko płynąc zmeliorowaną doliną. W początkowym biegu rzeka płynie przez obszary zalesione, dalej przez pola i łąki, a w końcowym biegu – podmokłą doliną z licznymi starorzeczami.

W dorzeczu Liswarty stwierdzono współcześnie występowanie jednego gatunku minoga i 23 rodzimych gatunków ryb, przy czym dwa gatunki (leszcz i krąp) odnotowane zostały dotychczas tylko raz i przypuszcza się, że mogły pochodzić z okolicznych stawów, a pojawiły się w rzece za sprawą powodzi z 1997 r. Stawy rybne mają znaczny wpływ na strukturę zespołów ryb Liswarty – ze stawów do rzek mogą się przedostawać gatunki stagnofilne, takie jak karaś srebrzysty, karp i lin, a okresowo ze stawów do rzek usuwany jest narybek okonia oraz słonecznicy i jazgarza. Gatunki dawniej obecne w dorzeczu, obecnie uznane za wymarłe to: brzana, świnka, boleń, piekielnica i sandacz.

Dorzecze Liswarty wydaje się pozytywnie oddziaływać na Wartę, w której na odcinku po ujściu Liswarty zaobserwowano prawie dwukrotny wzrost liczby gatunków ryb. Potwierdza to coraz częściej podkreślaną w badaniach ekologicznych zasadę, że związki między rzeką główną dorzecza a jej dopływami są niebagatelnym czynnikiem w kształtowaniu zespołów organizmów. Dlatego zasadne jest, aby podejmując działania ochronne uwzględniać tego typu zależności i badania dużych rzek uzupełniać dodatkowymi informacjami o rybostanie ich najważniejszych dopływów.