Rzeźba kotlin zapadliskowych

Pomiędzy Wyżyną Śląsko-Krakowską a progiem Pogórza Śląskiego znajduje się rozległe obniżenie Kotliny Ostrawsko-Oświęcimskiej. Leży ona w obrębie zapadliska przedgórskiego wypełnionego osadami mioceńskimi. W części zachodniej, od granicy z Czechami do doliny Wisły, ma ona charakter pagórkowatej wysoczyzny (Wysoczyzna Kończycka). Rozciągająca się dalej na wschód dolina Wisły sąsiaduje z wysoczyznami: Tyską i Pszczyńską. Płaskowyże i wysoczyzny osiągają wysokości 240-300 m n.p.m., natomiast dno doliny Wisły jest położone w najniższym punkcie na wysokości ok. 225 m n.p.m. Wysoczyzny są zbudowane z piasków, żwirów, mułków i iłów podścielonych gliną morenową i często przykryte lessem. Równoleżnikowy odcinek doliny Wisły wraz z Bramą Bąkowską, biegnącą na zachód od Strumienia, ukształtowane zostały jako pradolina w okresie zlodowacenia odrzańskiego, kiedy odprowadzały wody rzek górskich z południa i wody roztopowe z lądolodu. W Bramie Bąkowskiej znajduje się tzw. niski dział wodny oddzielający dorzecza Odry i Wisły.

Wysoki poziom wód gruntowych w dolinach rzecznych i trudno przepuszczalne podłoże na Wysoczyźnie Pszczyńskiej sprzyjają narastaniu torfów i rozwojowi rzeźby równin organogenicznych.